Với việc tăng tỉ giá hối đoái VND/USD tới 9,3%, lãi suất ngân hàng tăng cao và ngành điện, xăng dầu tăng giá…, mặt bằng giá mới đang được thiết lập. Cú tăng giá âm thầm của hai “ông lớn” nữa là ngành than và ximăng đang góp phần làm cho mặt bằng giá mới thêm vững chắc.
Âm thầm góp “gió”
Sáng 6.4, đại diện của TCty Ximăng VN (XMVN) xác nhận với PV Báo LĐ là TCty XMVN đã quyết định tăng 120 nghìn đồng/tấn từ ngày 1.4. So với giá ximăng trên 1 triệu đồng/tấn trước ngày 1.4, mức tăng này của TCty XMVN chiếm khoảng trên 10%.
Theo đại diện của TCty XMVN, tính đến thời điểm này, giá thành đầu vào của TCty XMVN đã tăng lên 50%, trong khi TCty chỉ tăng giá trên 10%. Năm 2009 và 2010, TCty XMVN cũng đã muốn tăng giá, nhưng khi đó để kiềm chế lạm phát nên Chính phủ chưa cho tăng. Nhưng với áp lực hiện nay thì TCty XMVN có nguy cơ lỗ.
Việc TCty XMVN – DN chiếm thị phần lớn và chi phối thị trường ximăng - chính thức tăng giá đã tạo điều kiện để các Cty ximăng ngoài TCty XMVN cũng quyết định tăng giá bán lên theo. Đại diện của một Cty ximăng cổ phần cũng xác nhận với PV Báo LĐ là họ đã quyết định tăng thêm 120 nghìn đồng/tấn theo như TCty XMVN.
 |
|
Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản VN lặng lẽ tăng giá than từ 1.4 và đến 5.4 mới công bố việc tăng giá khi bị các DN mua than “tố”. Ảnh: Trần Ngọc Duy
|
Trước đó 1 ngày, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản VN (TKV) cũng xác nhận thông tin tăng giá than từ 1.4. Theo đó, TKV đã tăng giá bán than cho các hộ tiêu thụ trong nước (trừ hộ điện) ở mức từ 20-40% so với giá trước đó. Riêng giá than cho điện tăng 5%.
Cả hai đợt tăng giá rất đáng kể của hai “ông lớn” đều lặng lẽ và dư luận chỉ được biết qua công bố của báo chí. “Ông lớn” TKV chỉ buộc phải công bố giá mới vào ngày 5.4 khi bị nhiều DN tiêu thụ than “tố” bị bắt ký phụ lục hợp đồng tăng giá bán than.
Động thái này của ngành than và ximăng nhiều khả năng sẽ tạo thêm phản ứng dây chuyền đối với các ngành sản xuất sử dụng than và ximăng như là yếu tố đầu vào như phân đạm, hóa chất, thép... Ông Nguyễn Anh Dũng - TGĐ Cty TNHH MTV phân đạm và hóa chất Hà Bắc - phàn nàn, sản phẩm phân đạm phụ thuộc phần lớn vào mùa vụ, phục vụ bà con nông dân. Hiện giá bán các chủng loại than cho đạm đã đạt bằng 60% giá XK than, mà tăng tiếp trong bối cảnh nguồn tín dụng thắt chặt, DN trăm đường khó, thì khả năng lỗ là cầm chắc.
Một chuyên viên cao cấp của Bộ Tư pháp khẳng định: “Việc các DN tăng giá bán sản phẩm khi đầu vào tăng cao là quy luật bình thường của kinh tế thị trường. Tuy nhiên, kinh tế thị trường cũng đòi hỏi phải minh bạch thông tin, không chấp nhận sự mù mờ”.
Lộ trình giá thị trường
Nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn CN Than - Khoáng sản (TKV) - Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Dương Quang - cho rằng: Việc tác động dây chuyền đến sản xuất khi giá đầu vào buộc phải tăng cao là khó tránh khỏi do sức chịu đựng của nền kinh tế còn hạn chế, khi buộc phải giữ giá quá lâu sẽ như chiếc lò xo bị nén, bật rất mạnh.
Lâu nay, ngành than không tăng giá tiệm cận giá thị trường, nên thực tế là lãi của các ngành sản xuất trong nước đang ăn vào lợi nhuận của ngành than. Để đảm bảo sản xuất kinh doanh có hiệu quả và bù đắp chi phí được chi phí, có lãi (dù mỏng), các chi phí đầu vào của ngành than vẫn cân đối ở mức hạn chế: Như tiền lương công nhân mỏ mới chiếm khoảng dưới 20% giá thành, nên tình trạng thợ mỏ bỏ việc nếu tìm được công việc khác nhàn hơn là phổ biến.
|
|
|
Xuất khẩu than tại cảng Cẩm Phả (Quảng Ninh). Ảnh: T.N.D
|
Đồng thời với nó, các chi phí khác của ngành than cũng hết sức hạn hẹp, tỉ lệ lãi tính chung cho năm 2011 khoảng 3.500 tỉ đồng, trong khi để có vốn đối ứng đầu tư mỏ mới, lợi nhuận phải đạt trên 6.000 tỉ đồng/năm. Các giám đốc mỏ cũng cho biết, tình trạng than thẩm thấu theo đường tiểu ngạch khó ngăn chặn cũng bởi giá bán than trong nước hiện thấp hơn giá XK cùng chủng loại.
Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Nguyễn Tiến Thỏa - Cục trưởng Cục Quản lý giá Bộ Tài chính - cho biết, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 244/TB-VPCP, thì giá các mặt hàng đầu vào thiết yếu, trong đó có than sẽ tiến tới tiệm cận giá thị trường. Trên cơ sở xem xét đề xuất của TKV về điều chỉnh giá than cho các hộ tiêu thụ ximăng, giấy, phân bón với mức điều chỉnh một bước từ 20-40% (thay vì nếu đạt bằng 90% giá XK thì giá than sẽ tăng tới 55% sẽ khó khăn cho các DN), là phù hợp.
Riêng giá bán điện, do giá điện chưa được điều chỉnh tăng theo các yếu tố thị trường, nên giá than cho điện tiếp tục dưới giá thành, chỉ tăng 5% so với giá hiện hành. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ áp dụng các biện pháp nhằm giám sát việc cấu thành các yếu tố đầu vào của than, đảm bảo việc tăng giá hợp lý.