Caosu VN cũng phát triển nóng như nhiều mặt hàng khác và chỉ đứng thứ tư thế giới, thua cả xuất khẩu gạo, càphê... Tuy nhiên caosu có thể lật ngược tình thế, khi nhanh chóng phục hồi giá trị từ hơn 80 triệu đồng/tấn lên 109 triệu đồng/tấn.
Còn gạo, càphê cũng như nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam toàn đứng nhất, nhì thế giới thì quanh năm suốt tháng bức xúc vì bị o ép giá...
Sức mạnh liên kết
Như Lao Động đã phản ánh, chỉ 2 tuần đầu tháng 3, giá caosu bất ngờ tụt dốc sau khi Trung Quốc - thị trường mua tới 60% sản lượng caosu Việt Nam- công bố doanh số bán xe thấp hơn dự kiến trong tháng trước, kết hợp với động đất ở Nhật Bản, giá caosu đã mất bình quân 40% so với mức kỷ lục thiết lập giữa tháng 2.
Hôm qua (28.3), ông Đinh Vạn Tiến (Trưởng ban XNK Tập đoàn Công nghiệp caosu VN - VRG) cho hay giá caosu dù có giảm do e ngại ảnh hưởng từ Trung Quốc nhưng vẫn giữ mức từ 109-110 triệu đồng/tấn, lấy lại 35-40% giá trị so với 2 tuần đầu tháng 3. Lý do phục hồi giá nhanh, chính bởi sự liên kết của các DN cũng như các nhà sản xuất caosu.
Đầu tiên là Thái Lan kêu gọi các nhà XK tạm ngừng bán để ngăn giá rớt và tuyên bố tìm giải pháp hỗ trợ giá. Ngay sau đó, VRG (chiếm 50% lượng caosu XK cả nước) tuyên bố không chào bán với giá thấp và kêu gọi các nhà XK ngoài tập đoàn không bán rẻ... Hiệp hội các nước sản xuất caosu thiên nhiên (ANRPC) sau khi công bố nhu cầu caosu ở Nhật chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ, không ảnh hưởng thì “đánh tiếng” cuối tháng 3 sẽ họp để có các biện pháp can thiệp vào thị trường... “Những yếu tố này cộng hưởng buộc các nhà nhập khẩu lớn đặc biệt là Trung Quốc đã phải mua chứ không “xem xét” như trước! ” - ông Tiến khẳng định.
“Ngẫm đến ta”
Theo Hiệp hội Caosu Việt Nam, hiện diện tích caosu đã lên tới trên 740.000ha, tăng 62.000ha so với năm 2009. Với đà này, chỉ 1-2 năm nữa thì diện tích caosu sẽ lên con số 800.000ha dù con số đó được quy hoạch tới năm 2015. Đó là chưa kể các DN đã sang Lào, Campuchia trồng được trên 83.000ha caosu.
Ngược quy luật ở chỗ, dù tăng diện tích, tăng sản lượng nhưng giá caosu cũng tăng (theo báo cáo mới đây của Bộ NNPTNT thì giá caosu XK trung bình 2 tháng đầu năm 2011 tăng 76,9% so với cùng kỳ năm trước). Caosu chưa bao giờ kiến nghị Chính phủ hỗ trợ mua tạm trữ.
Trong khi đó, mặt hàng gạo, dù đứng nhì thế giới về XK nhưng tại sao năm nào cũng vẫn điệp khúc “trúng mùa rớt giá” mặc dù được cho chính sách để mua tạm trữ, đảm bảo nông dân phải có lời từ 30% trở lên... Tại sao liên tục điều chỉnh giá sàn xuất khẩu gạo lúc thấp lúc cao để khuyến khích XK trước tuyên bố của những nhà nhập khẩu “xem xét nhập khi Việt Nam hạ giá XK”? Trong khi đó, thị trường lương thực và gạo sẽ gia tăng bởi vì dân số thế giới gia tăng hằng năm.
Hay như càphê, dù đứng thứ hai về sản lượng và chiếm 18% số lượng càphê buôn bán toàn thị trường thế giới, nhưng tại sao không những không tác động mà còn ngược lại, bị vài nhà đầu tư chi phối điều tiết giá khiến nông dân khóc cười mỗi ngày còn DN và Hiệp hội càphê thì bức xúc “đòi” cơ chế như gạo.
Nhìn từ caosu cho thấy một vấn đề rất rõ: Cũng phải cạnh tranh quyết liệt để giành thị trường, nhưng khi cần, các nhà XK caosu vẫn đứng cạnh nhau để “giữ cán cân” với nhà nhập khẩu. Còn gạo, càphê và nhiều mặt hàng nông sản khác, chưa khi nào thấy việc “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu” ở tầm quốc gia.